[Εξώφυλλο]

Μελέτη διαγενετικών διεργασιών εντός των ταμιευτήρων της πετρελαιοφόρου λεκάνης Πρίνου-Καβάλας

Ιωακείμ Ιωακειμίδης

Περίληψη


Στην παρούσα διατριβή ειδίκευσης, μελετήθηκαν οι διαγενετικές διεργασίες σε 15 δείγματα που ελήφθησαν από τη γεώτρηση PA-35 και βάθη 2.635 – 2.960 m εντός των ταμιευτήρων της πετρελαιοφόρου λεκάνης Πρίνου – Καβάλας. Η λεκάνη βρίσκεται γεωγραφικά νότια της πόλης της Καβάλας, έχει εμβαδόν 4 km2, ανήκει στο νότιο περιθώριο της μάζας της Ροδόπης και φιλοξενεί κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Άρχισε να σχηματίζεται από ένα σύστημα μεγάλων ρηγμάτων με διεύθυνση ΒΔ-ΝΑ και ΒΑ-ΝΔ κατά το Κάτω Μειόκαινο και σταδιακά πληρωνόταν με κλαστικά υλικά που μετέφερε ο ποταμός Νέστος μέχρι το Πλειόκαινο - Πλειστόκαινο. Τα υλικά αποσάθρωσης τα οποία μεταφέρθηκαν από το υδρογραφικό δίκτυο του Νέστου και αποτέθηκαν στις εκβολές του μέσα στην τεκτονική τάφρο Πρίνου – Καβάλας αποτελούνται από πυριγενή πετρώματα, μάρμαρα και μεταμορφωμένα πετρώματα, σε ποσοστό 92,2%. Με τη συμβολή της ενεργής τεκτονικής δραστηριότητας αποτέθηκε ένα σύνολο στρωμάτων με συνολικό πάχος μεγαλύτερο από 3.000 m. Αρχικά τα δείγματα υπέστησαν χημικές κατεργασίες κατά Jackson, ενώ στη συνέχεια παρασκευάστηκαν, δείγματα κόνεως για τη μελέτη της ορυκτολογίας ολικού δείγματος και αργιλικών ορυκτών με τη μέθοδο της περιθλασιμετρίας ακτίνων-Χ, υαλοποιημένα δισκία για τη μελέτη της χημικής σύστασης των κύριων στοιχείων και πεπεισμένα δισκία για τα ιχνοστοιχεία με την μεθόδο της περιθλασιμετρίας φθορισμού ακτίνων-Χ. Τα δείγματα απαλλαγμένα από τα συγκολλητικά υλικά υποβλήθηκαν σε κλασματοποίηση για το διαχωρισμό των λιθολογικών κλασμάτων κόκκων άμμου, ιλύος και αργίλου. Με βάση την ιστολογική, ορυκτολογική και χημική μελέτη κατασκευάστηκαν διαγράμματα με τη λιθολογική, ορυκτολογική και χημική ταξινόμηση, ενώ από τη συνδυασμένη αξιολόγηση της ορυκτολογικής σύστασης και της χημικής ανάλυσης εκτιμήθηκε η προέλευση των κλαστικών συστατικών και το γεωτεκτονικό περιβάλλον απόθεσής τους. Επιπλέον, έγινε σύγκριση της χημικής σύστασης κύριων στοιχείων και ιχνοστοιχείων των δειγμάτων με τη μέση σύσταση του ανώτερου ηπειρωτικού φλοιού, των ψαμμιτών, των σχιστόλιθων και των αργίλων βαθιάς θάλασσας για να διαπιστωθεί τυχόν εμπλουτισμός. Επίσης, από τη συνολική αξιολόγηση των ιστολογικών, ορυκτολογικών και χημικών χαρακτηριστικών των εξεταζόμενων δειγμάτων και κυρίως της ορυκτολογίας των αργιλικών ορυκτών έγινε εκτίμηση της κρυσταλλικότητας του ιλλίτη και του βαθμού της διαγένεσης. Τέλος, μελετήθηκε η συσχέτιση των διαγενετικών διεργασιών, δηλαδή της μετατροπής των αργιλικών ορυκτών και σε ποιες θερμοκρασίες αυτές έλαβαν χώρα, με τη γένεση των υδρογονανθράκων της πετρελαιοφόρου λεκάνης Πρίνου – Καβάλας.

Πλήρες Κείμενο:

PDF

Αναφορές


Bailey, SW., 1966. The status of clay mineral structures. Proceedings of the 14th National Conference on Clays and Clay Minerals. New York: Pergamon Pr., p. 1-23.

Bjorlykke, K., 1983. Diagenetic reactions in sandstones, in Sediment Diagenesis, pp. 169-213 NATO Advanced Study lnst. (A. Parker & B.W. Sellwood, editors). Reidel Publ. Co., Reading, U.K.

Bizon, G., 1978. Micropaleontology, Palynology and stratigraphy of Peramos – 2 and S. Kavala – 4. Unpublished reports, Paris.

Blatt, H., Middleton, G. and Murray, R., 1972. Origin of sedimentary rocks. Prentice – Hall, Inc, N. Jersey.

Blatt, H.,Middleton, G. and Murray, R., 1980. Origin of sedimentary rocks (sec. edt). Prentice – Hall, Inc, N. Jersey.

Boggs, S.Jr., 2009. Petrology of Sedimentary Rocks, Second Edition, University of Oregon.

Burley, S.D., Kantorowicz, J.D. & Waugh, B. 1985. Clastic Diagenesis. In: Sedimentology: Recent Developments and Applied Aspects (Eds. P. J. Brenchley & B. J. P. Williams). Special Publication 18, Geological Society of London, Bath, pp. 189 – 226.

Christofides, G. Pécskay, Z., Eleftheriadis, G., Soldatos, T. and Koroneos, A., 2004. The Tertiary Evros volcanic rocks (Thrace, Northeastern Greece): Petrology and K/Ar geochronology, Geologica Carpathica 55, 397-409.

Christofides, G., Koroneos, A., Soldatos, T., Eleftheriadis, G. and Kilias, A., 2001. Eocene magmatism (Sithonia and Elatia plutons) in the Internal Hellenides and implications for Eocene-Miocene geological evolution of the Rhodope Massif (Northern Greece). Acta Vulcanologica, 13(1-2), 73-89.

Christofides, G., Soldatos, T., Eleftheriadis, G. and Koroneos, A., 1998. Chemical and isotopic evidence for source contamination and crustal assimilation in the Hellenic Rhodope plutonic rocks. Acta Vulcanologica, 10 (2), 305-318.

Clayton, C.J., 1994, Microbial and organic processes, in Parker, A. and B.W. Sellwood (eds.), Quantitative Diagenesis: Recent Developments and Applications to Reservoir Geology: Kluwer, Dordrecht, pp. 125–160.

Dickinson, W.R., 1985. Interpreting provenance relations from detrital modes of sandstones. In: Provenance of arenites (Ed. G. G. Zuffa). Reidel, Dordrecht, pp. 333-361.

Dickinson, W.R., Beard, L.S., Brakenridge, G.R., Erjavec, J.L., Ferguson, R.C., Inman, K.F., Knepp, R.A., Lindberg, F.A. and Ryberg, P.T., 1983. Provenance of North American sandstones in relation to tectonic setting: Geological Society of America Bulletin, 94, 222 - 235.

Doebl, F., 1977. Micropaleontology and Biofacies of Ammodhis – 1, W. Thassos – 1, Prinos – 4, Peramos – 1 and S. Kavala – 4. Unpublished reports, Kassel.

Folk, R.L., 1965. Petrology of Sedimentary Rocks, Hemphill.

Folk, R.L., Andrews, P.B. and Lewis, D.W., 1970. Detrital sendimentary rock classification and nomenclature for use in N. Zealand. N. Z. J. Geol. Geophys., vol. 13, p. 937 – 968.

Foscolos, A.E. and Kodama H., 1974. Diagenesis of clays minerals from Lower Cretaceous shales of northeastern British Columbia. Clays Clay Miner., 22, 19 – 335.

Ganero-Diaz, E., Camron, K. Miller and R. Lewis, 2013. sCore: A Mineralogy Based Classification Scheme for Organic Mudstones.

Georgakopoulos, A., 1992. History, status and future considerations of hydrocarbon exploration in Greece, First Break, 10(11), 413-416.

Georgakopoulos, A., Papaconstantinou, C. and Papaioannou, Ch., 1995. Natural gas storage in the South Kavala Field: geological and seismological characteristics, Petroleum Geoscience, 1, 129 – 133.

Grathoff, H.G. and Moore, M.D., 1996. Illite polytype quantification using WILDFIRE© calculated X-ray diffraction patterns. Clays and Clay Minerals, 44(6), 835-842.

Herron, M.M., 1988. Geochemical classification of terrigenous sands and shales from core or log data.

Horton, D. 1983. Argillic alteration associated with the amethyst vein system, Creede Mining District, Colorado [dissertation]. Champaign/Urbana, IL: Univ. of Illinois. 337 p.

Hower, J., Eslinger, E.V., Hower, M.E. and Perry, E.A., 1976. The mechanism of burial metamorphism of argillaceous sediment. 1. Geol. Soc. Amer. Bull., 87, 727 – 757.

Hsü, K. J.1972. Origin of Saline Giants: A critical review after the discovery of the Mediterranean Evaporite. Earth Sci. Rev., 8, 371 – 396.

Ingram, R.L., 1953. Fissility of mudrocks. Bull. Geol. Soc. Am., 64, 869-878.

Jaboyedoff, M., Bussy, F., Kübler, B. and Thelin, Ph., 2001. Illite “Crystallinity” Revisited, Clays and Clays Minerals, Vol. 49(2), 156-167.

Jaboyedoff, M., Thélin, P., 1996. New data on the low-grade metamorphism in the Briançonnais domain of the Pealps, western Switzerland. European Journal of Mineralogy, 8, 577-592.

Jackson, M.L., 1974. Soil chemical analysis. Adv. Course. Madison, Wiscosin.

Kilias, A.A. and Mountrakis, D.M., 1998. Tertiary extension of the Rhodope massif associated with granite emplacement (Northern Greece), Acta Vulcanologica, vol. 10(2), 331-337.

Kilias, A.A., Falalakis, G. and Mountrakis, D.M., 1999. Cretaceous – Tertiary structures and kinematics of the Serbomacedonian metamorphic rocks and their relation to the exhumation of the Hellenic hinterland (Macedonia, Greece), International Journal of Earth Sciences, 88, 513-531.

Kübler, B., 1967. La crystallinité de l’ illite et les zones tout à fait supérieures du metamorphisme. In Etages tectoniques, Colloque de Neuchâtel 1966, Edition de la Baconnière, Neuchâtel, Switzerland, pp. 105-121.

Laird, M.G., 1972. Sedimentology of the Greenland Group in the Paparoa Range, West Coast, South Island, N.Z., Journal of Geology and Geophysics 15, 372-393.

Levinson, A.A., 1955. Studies in the mica group: polytypism among illites and hydrous micas. Am Mineral 40, 41-49.

McBride, E.F., 1963. A classification of common sandstones. J. Sediment. Petrol., 33, 664-669.

Morad, S., 1998 (a). Carbonate cementation in sandstones: distribution patterns and geochemical evolution. In: Carbonate Cementation in Sandstones (Morad S., ed.). Special publication 26, International Association of Sedimentologists. Blackweel Science, Oxford, pp. 1–26.

Morad, S., 1998(b). Carbonate Cementation in Sandstones. Special publication 26, International Association of Sedimetologists. Blackweel Science, Oxford 511 p

Mücke, A., 1994. Post-diagenetic ferruginization of sedimentary rocks, including a comparative study of reddening of red beds. In: Diagenesis IV (Eds K. H. Wolf & G. V. Chilingarian). Elsevier, Amsterdam, pp. 361-423.

Nathan, S., 1976. Geochemistry of the Greenland Group (Early Ordovician), New Zealand. New Zealand Journal of Geology and Geophysics, 19(5), 683-706

Pe-Piper, G. and Piper, D.J.W., 2002. The igneous rocks of Greece: The anatomy of an orogen. Gebrüder Borntraeger, Berlin, 573p.

Pettijohn, E.J., Potter, P.E. and Siever, R. 1973. Sand and Sandstone. Springer-Verlag, Berlin. 618 pp.

Pettijohn, E.J., Potter, P.E. and Siever, R. 1987. Sand and Sandstone. 2nd Edn., Springer-Verlag, Berlin. 553 pp. 222-

Pollak, W.H., 1979. Structural and lithological development of the Prinos – Kavala basin, Sea of Thrace, Greece. Annales Géologiques des Pays Hellèniques, Tome hors series II, p. 1003-11.

Potter, P.E. Maynard, J.B. and Depetris, P.J., 2005. Mud and Mudstone. Springer-Verlag, Berlin.

Proedrou, P., 1979. The evaporites formation in the Nestos. Prinos; Orabel in the Northern Aegean Sea. Annales Géologiques des Pays Hellèniques, Tome hors series II: 1013 -1020.

Proedrou, P. and Papaconstantinou, C.M., 2004. Prinos basin - a model for oil exploration. Bulletin of the Geological Society of Greece vol. XXXVI, pp.

Prothero, D.R. and Schwab, F., 1996. Sedimentary Geology. An Introduction to Sedimentary Rocks and Stratigraphy, W.H. Freeman, New York, 575 p.

Reynolds, R.C. and Hower, J., 1970. The nature of interlayering in mixed – layer illite – montmorillonites. Clays Clay Miner., 18, 25 – 36.

Reynolds, R.C.,Jr. and Thomson, C.H., 1993. Illite from the Potsdam sandstone of New York: A probable noncentrosymetric mica structure. Clays Clay Miner 41, 66-72.

Roser, B.P. and Korsch, R.J., 1986. Determination of tectonic setting of sandstone-mudstone suites using SiO2 content and K2O/Na2O ratio. J. Geol. 94, 5, 635–650.

Roser, B.P. and Korsch, R.J., 1988. Provenance signatures of sandstone- mudstone suites determined using discriminant function analysis of major-element data. Chem. Geol. 67, 119–139.

Shepard, F.P., 1954. Nomenclature Based on Sand-silt-clay Ratios Journal of Sedimentary Petrology, 24 (3), 151-158.

Srodon, J. and Eberl, D.D., 1984. Illite. In Micas, S. W. Bailey, ed., Mineralogical Society of America, pp. 495-544.

Tanner, C.B. and Jackson, M.L., 1947. Nomographs of sandimentation time for soil parpicles under gravity or centrifugal acceleration. Soil Sci. Soc. Proc. Am., p. 60-65.

Taylor, S.R. and McLennan, S.M., 1985. The Continental Crust, its composition and evolution, an examination of the geochemical record preserved in sedimentary rocks. Blackwell, Oxford, p. 312.

Tissot, B.P. and Welte, D.H., 1984. Petroleum Formation and Occurrence. Springer – Verlag, Berlin.

Tsirambides, A., Georgakopoulos, A. and Filippidis, S., 1998. Prinos Basin: Sedimentological study of drill cuttings for carbonate origin. Thessaloniki, June 1998.Technical report.

Tucker, M.E., 2001. Sedimentary petrology, 3rd Edition, Blackwell Science Ltd.

Turekian, K.K. and Wedepohl, K.H., 1961. Distribution of the Elements in some major units of the Earth's crust. Geological Society of America Bulletin, 72, 175-192.

Vergilov, V., Kozuharov, D., Bojanov, I. Mavroudciev, B. and Kozuharova, E., 1963. Notes on the pre-Paleozoic metamorphic complexes in the Rhodope

Massiv. Bull. “Strassimir Dimitrov”. Inst. Geol., 12, 187 – 211.

Weaver, C.E. and associates, 1984. Shale – slate Metamorphism in Southern Appalachians. Elsevier, p. 239, New York.

Weaver, C.E. and Broekstra, B.R., 1984. Illite-mica. In: Weaver CE et al., editors. Shale slate metamorphism in the Southern Appalachians. Developments in Petrology 10, 67-97, Elsevier Science, Amsterdam.

Weaver, C.E., 1960. Possible uses of clay minerals in search for oil, A. A. P. G., 44, 1505-1518.

Wentworth, C.K., 1922. A scale of grade and class terms for clastic sediments. J. Geol., 30, p. 377-392.

Whitney, L.D and Evans, W.B., 2010. Abbreviations for names of rock-forming minerals. American Mineralogist, 95, 185–187.

Williams, H., Turner, F.J. and Gilbert, C.M., 1954. Petrology. Freeman, San Francisco, p. 406.

Williams, H.,Turner, F.J. and Gilbert, C.M, 1982. Petrography: An Introduction to the Study of Rocks in Thin Sections, 2nd ed.: W. H. Freeman, San Francisco, CA.

Yerino, L.N. and Maynard, J.B., 1984. Petrography of modern marine sands from Peru – Chile trench and adjacent areas. Sedimentology 31, 83-89.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Αλεξιάδης, Κ.,1972. Φυσική και χημική ανάλυση του εδάφους, Θεσσαλονίκη, Α.Π.Θ.

Γεωργακόπουλος, Α., 1998. Μελέτη μητρικών πετρωμάτων της πετρελαιοφόρου λεκάνης Πρίνου – Καβάλας με μεθόδους οργανικής γεωχημείας, Δελτίο της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας, Τομ. XXXIII, σελ. 325 – 333, Πρακτικά 8ου Διεθνούς Συνεδρίου, Πάτρα, Μάιος 1998.

Παπαστέργιος, Γ.Κ., 2008. Περιβαλλοντική γεωχημική μελέτη εδαφών και ιζημάτων σε παράκτιες περιοχές ανατολικά της Καβάλας και κατασκευή γεωχημικών χαρτών με χρηση GIS, Διδακτορική Διατριβή, Τμήμα Γεωλογίας ΑΠΘ, 224 σ.

Προέδρου, Π., 2001. Κοίτασμα Αερίου Νοτίου Καβάλας – Ταφρογενής Λεκάνη Πρίνου, Δελτίο της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας, Τομ. XXXIV, σελ. 1221 – 1228, Πρακτικά 9ου Διεθνούς Συνεδρίου, Αθήνα, Σεπτέμβριος 2001.

Τσιραμπίδης, Α.Ε., 1983. Κοκκομετρική, Ορυκτολογική και οξυγονοϊσοτοπική μελέτη νεογενών ιζημάτων από πυρήνες γεωτρήσεων στο δέλτα του Νέστου. Διδακτορική Διατριβή, Τμήμα Γεωλογίας, Α.Π.Θ.

Τσιραμπίδης, A.E., 2008. Ιζηματογενή πετρώματα, Εκδόσεις Γιαχούδη, Θεσσαλονίκη, σ. 317.

Χιώτης, Ε., 1993. Μελέτη μηχανισμού γένεσης της λεκάνης Νέστου – Πρίνου Νέες προοπτικές ερευνών για υδρογονάνθρακες. Δελτίο της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρίας, XXVIII/2, 525 – 534 , Πρακτικά 6ου Διεθνούς Συνεδρίου, Αθήνα, Μάιος 1992.


Εισερχόμενη Αναφορά

  • Δεν υπάρχουν προς το παρόν εισερχόμενες αναφορές.